ΤΟ ΚΑΤΙ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΙΑΣ ΜΑΜΑΣ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Στο άκουσμα της λέξης εφηβεία τρόμαζα πάντα, κάτι μέσα μου με φόβιζε και σαν να ήθελα να αποφύγω με έναν μαγικό τρόπο αυτή την περίοδο στο μεγάλωμα των παιδιών μου.

Έχω δυο παιδιά, την Αγγελίνα 14 χρονών και τον Παναγιώτη-Δημήτρη 12 χρονών.

Άκουγα ιστορίες από μαμάδες που είχαν μεγαλύτερα παιδιά στην εφηβεία άλλες φορές πολύ δύσκολες, από αυτές που λες μακάρι να μην μου συμβεί ποτέ, κι άλλες φορές ιστορίες που δεν έβγαζαν νόημα τουλάχιστον στα δικά μου αυτιά. Άκουγα μαμάδες να μιλάνε για τα παιδιά τους χρησιμοποιώντας τον πλυθηντικό, βάζοντας πάνω στους ώμους των παιδιών τα δικά τους θέλω, τα δικά τους πρέπει, τα δικά τους "μα εγώ για το καλό του παιδιού μου σκέφτομαι".

Είχα βέβαια και παραδείγματα οικογενειών με παιδιά στην εφηβεία, από αυτά που έλεγα να έτσι θα ήθελα να είναι και η δική μας οικογένεια, κράτησα μάλιστα στενή επικοινωνία με μια συγκεκριμένη μαμά για να φυλάξω σαν φυλαχτό τις συμβουλές της και τα δικά της μοτίβα για όταν θα έρθει η ώρα μου. Αυτή η μαμά είναι πλέον η νύφη μου η Ευτυχία και έχω την τύχη να την έχω στη ζωή μου.

Άκουγα, έβλεπα, δεν έκρινα τίποτα και κανέναν, από την μια γιατί δεν μου αρέσει να έχω άποψη για κάτι που δεν γνωρίζω προσωπικά και από την άλλη από τον φόβο μου, το φόβο του άγνωστου, τι μου ξημερώνει, πως θα είναι τα δικά μου παιδιά στην εφηβεία.

Και έφτασε αυτή η ώρα τελικά και για την δική μας οικογένεια, μπήκαμε στα μονοπάτια της εφηβείας σαν να μπαίνεις σε ένα δάσος με πολλά ψηλά δέντρα που κουνιούνται πότε προς την μια φορά και πότε προς την άλλη, ανάλογα με τον άνεμο. Μπήκαμε λοιπόν με πολλές απορίες, πολλές αγωνίες, πολλά ερωτηματικά και φυσικά με πολλές διαφωνίες.

Οι ομάδες αυτογνωσίας και δραματοθεραπείας που συμμετέχω όλα αυτά τα χρόνια ήταν η φαρέτρα μου, το πολύτιμο σχολείο μου, χωρίς τις οποίες σίγουρα δεν θα ήμουν σήμερα σε αυτό το σημείο ως μαμά. Το να ανήκεις σε μια ομάδα με άλλους γονείς, το να μοιράζεσαι ανοιχτά τους φόβους σου, το να ακούς κατάμουτρα τι κάνεις λάθος, το να σε συναισθάνονται, το να χρειάζεται να παραδεχτείς τα δικά σου λάθη, το να ακούς την πλευρά των μπαμπάδων, το να μαθαίνεις να βλέπεις τα πράγματα μέσα από μια άλλη προοπτική, το να δίνεις και να δέχεσαι αγκαλιά όταν τα βλέπεις όλα μαύρα είναι λίγα από τα υπέροχα δώρα που λαμβάνεις όταν ανήκεις στον κύκλο μιας ομάδας.

Στην πυραμίδα των προβλημάτων της εφηβείας, σε ψηλό σημείο βρίσκεται πάντα το θέμα του διαβάσματος για το σχολείο. "Δεν ανοίγει βιβλίο, δεν ενδιαφέρεται για κανένα απολύτως μάθημα, μα καλά τι θα γίνει αυτό το παιδί όταν μεγαλώσει κι αν έχει κενά πως θα δώσει πανελλήνιες? Δεν νοιάζεται για τίποτα....τι θα κάνω με αυτό το παιδί? έχω δοκιμάσει τα πάντα!"

Είναι μερικές από τις εκφράσεις που όλοι οι γονείς στην εφηβεία έχουμε χρησιμοποιήσει, συμπεριλαμβανομένου και του εαυτού μου.

Και τα χρόνια προχωράνε, και κατά την γνώμη μου ένα παιδί που δεν θέλει να διαβάσει, δεν θα διαβάσει ότι και να κάνει ο γονιός ότι όπλο κι αν χρησιμοποιήσει, τοξικό ή μη, ειρηνικό ή απειλητικό.

Και τι γίνεται εκεί? σηκώνεις τα χέρια ψηλά? Σταματάει η αγωνία για το μέλλον του παιδιού σου? Παραιτείσαι?

Όχι, δεν παραιτείσαι, όπως με έμαθε η φίλη μου η Κική, που έχει μεγαλύτερη κόρη στην εφηβεία και παίρνω πολλά μαθήματα από εκείνην.

Όχι, εκείνη η ώρα είναι η ώρα που σηκώνεις την λευκή σημαία, είναι η ώρα να αφεθείς σαν γονιός στην ροή της αποδοχής, σαν να ξαπλώνεις ανάσκελα μέσα σε ένα ποτάμι, αφήνεσαι να σε παρασύρει το ρεύμα του ποταμού, χωρίς να ξέρεις σε ποιά κοίτη θα σε βγάλει. Άλλωτε θα νιώσεις την σύγκρουση σου με τα βράχια που θα σε ξύσουν περνώντας από πάνω τους, άλλωτε θα ακούσεις την μαγική ηχώ του νερού που τρέχει γάργαρο και φρέσκο. Άλλωτε θα μείνεις στάσιμος στο ίδιο σημείο και θα εστιάσεις στο πέταγμα ενός πουλιού που θα δεις να περνάει από πάνω σου. Αν είσαι τυχερός θα εστιάσεις στον συμβολισμό που "κουβαλάει" το πέταγμα του πουλιού και θα μεταφράσεις το μύνημα:" τελικά τι θέλω εγώ για το παιδί μου? να είναι ευτυχισμένο αναλαμβάνοντας την ευθήνη να ανοίξει τα φτερά του προς όποιο πέταγμα εκείνο επιλέξει ή να συνεχίσω να θέλω να έχω δίκιο εγώ που ξέρω καλύτερα τι είναι το καλό για το παιδί μου?"

Προσωπικά εδώ και μερικά χρόνια, έχω κάνει την επιλογή μου ως μαμά. Η ζωή, μου έχει αποδείξει περίτρανα πως το μόνο που έχει σημασία είναι να πατάς στα πόδια σου, να είσαι προσαρμοστικός και ευέλικτος σε κάθε ανηφόρα που θα χρειαστεί να διαβείς. Να ξέρεις να χαρείς με τις νίκες σου, να εκτιμήσεις τις ήττες σου και να συγκρίνεσαι μόνο με τον εαυτό σου.

Και ποιός είναι ο μαγικός τρόπος για να διδάξεις στο παιδί σου όλα αυτά?

Για μένα η απάντηση είναι ξεκάθαρη. ελευθερία, εμπιστοσύνη και αποδοχή. Δεν είναι εύκολο, ειδικά η αποδοχή θέλει πολύ δουλειά εκ μέρους του γονιού ιδιαίτερα όταν το παιδί επιλέγει ένα μονοπάτι άγνωστο και τρομακτικό προς τον γονιό ή ένα μονοπάτι που ο γονιός το έχει συνδέσει με δική του αποτυχία. Εκεί μπαίνει στο σκηνικό η εμπιστοσύνη, Με φόρα και ένταση σαν αυτές τις τραγουδίστριες της όπερας που ανεβαίνουν φουριόζικα στη σκηνή και θέλεις λίγο χρόνο για να καταλάβεις αν σου αρέσει η παρουσία τους ή όχι, αν το φόρεμα τους είναι υπερβολικό ή ταιριαστό στην περίπτωση. Εμπιστοσύνη χωρίς να ξέρω τον προορισμό, χωρίς εγγύηση πως θα φτάσει το παιδί μου σε ασφαλές λιμάνι. Αλλά μόνο αυτή η εμπιστοσύνη είναι η αληθινή και πιστέψτε με τα παιδιά ξέρουν πολύ καλά να την ξεχωρίσουν. Την νιώθουν...

Αν λοιπόν με καλούσαν σε μια ομιλία για να μιλήσω για την εφηβεία των σημερινών παιδιών θα ανέβαινα κι εγώ φουριόζικα στη σκηνή με ένα λιγότερο εντυπωσιακό φόρεμα, και θα διάλεγα ένα και μόνο ένα θέμα για να μιλήσω. θα ξεκινούσα:

Βρες το κάτι, βρες το κάτι του παιδιού σου, η Χρυσάνθη με έμαθε να το λέω βρες το bliss σου.

Βρες ως γονιός τι είναι αυτό που δίνει χαρά στο παιδί σου, τι είναι αυτό στο οποίο το παιδί σου νιώθει πως ανήκει, τι είναι αυτό για το οποίο το παιδί σου θα πεταχτεί από το κρεβάτι στις 6¨00 το πρωί από μόνο του. Τι είναι αυτό που το παιδί σου θα ξεχνάει να σε πάρει τηλέφωνο γιατί απλά δεν θα σε έχει ανάγκη. Τι είναι αυτό που θα κάνει το παιδί σου να είναι μέρος μιας ομάδας και να συμμετέχει σε έναν κοινό στόχο. Τι είναι αυτό που το παιδί σου σου θα έρθει να σου πει πως προτιμάει να χάσει κάτι άλλο σημαντικό για εκείνο για να παραμείνει σε αυτό που νιώθει πως είναι το όνειρο του. Δεν έχει σημασία αν αυτό το κάτι που θα βρει το παιδί σου είναι αυτό στο οποίο συμφωνείς ως γονιός. Δεν έχει σημασία να το βρίσκεις εσύ καλή ιδέα ή επένδυση για το μέλλον του. Δεν έχει καμία σημασία αν αυτό το κάτι είναι από αυτά που θα θέλεις να πεις στους φίλους σου για να επιδείξεις τι φοβερό παιδί έχεις. Δεν έχει σημασία αν αυτό το κάτι ενισχύει την εσωστρέφεια του παιδιού σου. Βάλε να ακούσεις την ομιλία της Susan Cain The Power of Introverts TED Talks και θα καταλάβεις την δύναμη της εσωστρέφειας. Δεν έχει σημασία αν αυτό το κάτι έχει ημερομηνία λήξης, δεν έχει σημασία αν αυτό το κάτι σε φοβίζει, ξεπέρασε το! Οι φόβοι είναι δικοί σου όχι του παιδιού σου. Δεν έχει σημασία αν αυτό το κάτι είναι ακριβό, βρες την λύση, έχω γνωρίσει στη ζωή μου γονείς που μεγάλωσαν, σπούδασαν και έδωσαν και αυτό το κάτι στα παιδιά τους με πολύ χαμηλά εισοδήματα, δυσκολίες και θυσίες που κάποιοι από εμάς ούτε καν έχουμε φανταστεί. Δεν έχει σημασία αν δεν έχεις χρόνο για αυτό το κάτι του παιδιού σου, ζήτησε βοήθεια από φίλους ή γιαγιάδες να σε στηρίξουν. Δεν έχει σημασία αν για αυτό το κάτι δεν έχεις την παραμικρή ιδέα, μάθε, ψάξε, βρες τους ειδικούς.

Έχω μια φίλη την Ρένα, έχει μεγαλύτερα παιδιά από τα δικά μου και εκτός του ότι την αγαπώ πολύ την θαυμάζω ως μαμά. Είναι το πρότυπο μου και πάντα παίρνω πολύτιμα μαθήματα από εκείνην. Μου τα χώνει και όταν πρέπει και αυτό είναι ακόμη πολυτιμότερο.

Η Ρένα λοιπόν η οποία γνωρίζει τα παιδιά μου από τότε που γεννήθηκαν είναι και η πρώτη που χαμογελάει όταν βλέπει τα παιδιά μου μέσα στο δικό τους κάτι. Βρες μια τέτοια φίλη στη ζωή σου, ως μαμά, είναι πολύτιμο.

Και όλα αυτά τα γράφω γιατί έχω πλέον την εμπειρία, γιατί βλέπω στην 14 χρόνη κόρη μου, την μαγική επιρροή του να έχει βρει το κάτι της... Ένα κάτι που της δίνει σκοπό, ζωντάνια, χαρά, εμπειρίες και κίνητρο για να προσπαθήσει παραπάνω, κίνητρο να γίνει καλύτερη σε σχέση με τον εαυτό της. Ένα κάτι που την έκανε μέλος μιας υπέροχης ομάδας, μιας ομάδας που ξέρει να μοιράζεται τα πάντα. Χαρές και κλάμα, ανάλογα με τις επιτυχίες ή αποτυχίες. Φροντίδα και μοίρασμα, αγωνία και γέλια, tik tok βιντεάκια και καθάρισμα πατατών για το βραδυνό. Πειθαρχία και σεβασμό, κρυοπαγήματα και τούμπες. Δωδεκάωρα ταξίδια στο δρόμο με μαξιλάρι ο ένας τον ώμο του άλλου. Τραγούδια στο ραδιόφωνο με dj τον προπονητή. Ανεξαρτησία και κανόνες. Υπευθυνότητα και προγραμματισμό. Γνωριμία με παιδιά από όλη την Ελλάδα και από όλα τον κόσμο. Αυτά και πολλά ακόμη συνυπάρχουν σε αυτή την υπέροχη φούσκα που όπως η ίδια μου έχει περιγράψει μόνο στο βουνό την βιώνει.

Την φούσκα δεν μπορώ να την δω, αλλά αυτό που βλέπω ολοφάνερα από τις φωτογραφίες είναι ένα χαμόγελο που μόνο στο βουνό έχει το κορίτσι μου.

Το μέλλον των παιδιών μου δεν μπορώ να το ξέρω, τα λάθη μου ως γονιός μπορεί να τα κατανοήσω πολύ αργότερα, αλλά τώρα επιλέγω να είμαι στο παρόν, στο σήμερα, στο να βρουν τα παιδιά μου αυτό το κάτι τους και να το στηρίζω ως γονιός ότι και να γίνει. Η ζωή έχει χώρο για όλα και για όλους, Το πως ορίζεται η επιτυχία και η ευτυχία είναι προσωπική υπόθεση του καθενός αλλά όταν πρόκειται για την ευτυχία και επιτυχία των εφήβων, κατά την άποψη μου, θα πρέπει να είμαστε πιο ανοιχτοί, πιο δεκτικοί, πιο υποστηρικτικοί. Να αμβλύνουμε τις γωνίες μας και να παρατηρήσουμε την μοναδικότητα κάθε παιδιού ξεχωριστά. Να το βοηθήσουμε να βρει το κάτι του ακόμη κι αν το κάτι του είναι πολύ μακριά από τα δικά μας κάτι.

Κάνοντας SUP stand up paddle, τον χειμώνα έχω αποκτήσει μια στενή σχέση με τους γλάρους. Τους παρατηρώ από κοντά και έχω προσέξει το εξής:

Κάποιο γλάροι ανοίγουν τα φτερά τους και πετάνε πιο αποφασιστικά χωρίς δεύτερη σκέψη, κάποιοι άλλοι χρειάζεται να ακολούθήσουν τον προηγούμενο και κάποιοι τρίτοι γλάροι χρειάζεται να τσεκάρουν πολλές φορές δεξιά και αριστερά μέχρι να τολμήσουν να πετάξουν.

Όλοι όμως αυτοί οι γλάροι έχουν κάτι κοινό, δύο πόδια, ένα σετ φτερών κι ένα ράμφος. Με μια πρώτη βιαστική ματιά σου μοιάζουν όλοι ίδιοι, δεν είναι όμως, καθένας από αυτούς είναι μοναδικός. Απλά ο ένας γλάρος έχει ανάγκη να πετάξει πιο χαμηλά και ο άλλος πιο ψηλά. Και οι τρεις όμως πετάνε ελεύθεροι στον γαλάζιο ουρανό και μπορούν να πάνε όπου εκείνοι επιλέξουν.